Селішча (Ушацкі раён)

Селішча лац. Sielišča
Касьцёл Сьвятой Вэранікі
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Віцебская
Раён:	Ушацкі
Сельсавет:	Кубліцкі
Насельніцтва:	245 чал. (2010)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2158
Паштовы індэкс:	211488
Нумарны знак:	2
Геаграфічныя каардынаты:	55°12′1″ пн. ш. 28°25′55″ у. д.
Селішча на мапе Беларусі ± Селішча Селішча
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Се́лішча — вёска ў Беларусі, пры ўтоку ракі Баярскай у возера Селішча. Уваходзіць у склад Кубліцкага сельсавету Ўшацкага раёну Віцебскай вобласьці. Насельніцтва на 2010 год — 245 чалавек. Знаходзіцца за 12 км на захад ад Ушачаў, за 22 км ад чыгуначнай станцыі Зябкі.

Селішча — даўняе мястэчка гістарычнай Полаччыны. Да нашага часу тут захаваўся збудаваны ў стылі барока комплекс кляштару бэрнардынаў з касьцёлам Сьвятой Вэранікі, помнік архітэктуры XVIII ст., які з савецкіх часоў знаходзіцца ў занядбаным стане.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Першы пісьмовы ўпамін пра Селішча як двор, уладаньне Я. Корсака датуецца 1552 годам. Паселішча ўваходзіла ў склад Полацкага ваяводзтва і налічвала 17 дымоў сялянаў, якія плацілі мядовую дань, а таксама 6 дымоў вольных земляробаў, якія давалі чацьверты сноп. У 1680 годзе маёнтак знаходзіўся ў валоданьні Корсакаў-Сяліцкіх, якія ў 1686 годзе прадалі яго братам Яну Хрызастому і Каспару Францкевічам.

У першай траціне XVIII ст. Селішчам валодалі Язафат Антоні Сялява з жонкай Элеанорай з Козелаў. Далей яно перайшло да Яна Сялявы і трох ягоных сёстраў Мар’яны (у сужэнстве Рэвут), Тэклі (у сужэнстве Гецэвіч), Тэрэзы (у сужэнстве Рагоза). У 1743 годзе маёмасьць набыў Міхал Сяліцкі, які ў 1778 годзе перадаў яе свайму сыну Язэпу. З 1789 году Селішчам валодаў сын Язэпа Антон, а па ягоным спачыне дачка сястра Элеанора (у сужэнстве Кашталінская).

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) Селішча апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, у Лепельскім павеце Віцебскай губэрні. З 1830 году маёнтак паводле спадчыны перайшоў да Кацярыны (у сужэнстве Кошаль) і Ганны (у сужэнстве Сялява) Сяліцкіх. Пазьней уладальнікамі Селішча былі Эдвард Сялява і ягоная сястра Кацярына (у сужэнстве Шырын). У склад маёнтку ўваходзілі 4 фальваркі і 22 вёскі. На 1846 год, паводле інвэнтару, у мястэчку было 12 двароў.

На 1886 год у Селішчы было 17 двароў, працавалі вадзяны млын, вінакурны завод, 2 крамы і карчма. На 1905 год — 16 двароў. У пачатку XX ст. у Селішчы было 49 дзесяцін ральлі. У 1910 годзе адкрылася земская школа.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў лютым 1918 году Селішча занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Селішча абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году паводле пастановы І зьезду КП(б) Беларусі яно ўвайшло ў склад Беларускай ССР. 20 жніўня 1924 году Селішча ўвайшло ў склад Чарапоўшчынскага сельсавету Ўшацкага раёну. Статус паселішча панізілі да сяла. Паводле вынікаў перапісу 1926 году, тут было 36 двароў; на 1941 год — 54 двары.

16 ліпеня 1954 году Селішча стала цэнтрам сельсавету. На 1969 год у вёсцы было 54 двары, на 1 студзеня 2001 году — 139 двароў.

• Мястэчка на старых здымках
• 
  Касьцёл да разбудовы
• 
  Касьцёл па разбудове
• 
  Касьцёл, прэзьбітэрыюм
• 
  Касьцёл, хоры

Насельніцтва

Дэмаграфія

• XIX стагодзьдзе: 1838 год — 85 чал. (39 муж. і 46 жан.), зь іх мяшчанаў-юдэяў 27 муж. і 34 жан., сялянаў зямянскіх 12 муж. і 12 жан.; 1846 год — 63 чал.; 1886 год — 110 чал.; да 1889 год — 88 чал.
• XX стагодзьдзе: 1905 год — 41 чал.; 1926 год — 298 чал.; 1941 год — 224 чал.; 1969 год — 252 чал.; 1999 год — 318 чал.
• XXI стагодзьдзе: 2001 год — 330 чал.; 2010 год — 245 чал.

Інфраструктура

У Селішчы працуюць школа, бібліятэка, клюб, пошта.

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

• Касьцёл Сьвятой Вэранікі і кляштар бэрнардынаў (1726)
• Курганы
• Могілкі
• Фальварак (XIX)

Галерэя

• Краявіды Селішча
• 
  Касьцёл
• 
  Кляштар
• 
  Касьцёл, хоры
• 
  Касьцёл, галоўны алтар

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т. 14: Рэле — Слаявіна. — 512 с. — ISBN 985-11-0238-5
• Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Ушацкага р-на. — Мн.: БЕЛТА, 2003. — 638, [1] с. ISBN 985-6302-43-9.
• Святы Казімір у Паазер’і: 400 гадоў каталіцызма ў Лепельскім краі. — Лепель: Выдавецкая ініцыятыва LEPLE, 2004.
• Соркіна І. Мястэчкі Беларусі ў канцы ХVІІІ — першай палове ХІХ ст. — Вільня: ЕГУ, 2010. — 488 с. ISBN 978-9955-773-33-7.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom X: Rukszenice — Sochaczew. — Warszawa, 1889.

Вонкавыя спасылкі

• Селішча , Radzima.org
• Падарожжа Дылетанта. Селішча